Πέτρος Καστροφύλακας, Νοτάριος Χάνδακα

Η έκδοση πηγών που αφορούν τα ελληνικά εδάφη που περιήλθαν υπό την κυριαρχία των Δυτικών μετά την Τέταρτη Σταυροφορία αποτελεί έναν από τους κύριους ερευνητικούς άξονες του Προγράμματος "Βυζάντιο και Δύση" του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στην έως τώρα δραστηριότητα του συγκεκριμένου Προγράμματος, το οποίο ευρίσκεται υπό την επιστημονική διεύθυνση του συναδέλφου Χαράλαμπου Γάσπαρη, περιλαμβάνεται η δημοσίευση διαφόρων πηγών, μεταξύ των οποίων Κτηματολόγια, Εκθέσεις Βενετών αξιωματούχων και Συμβολαιογραφικοί Κώδικες. Ειδικά ως προς τους τελευταίους, έχουν εκδοθεί κώδικες, οι οποίοι αφορούν την Κεφαλληνία, τη Μεθώνη και την Κορώνη.
Οι νοταριακές πράξεις αποτελούν βασική πηγή για τη μελέτη των οικονομικών σχέσεων, της κοινωνικής σύνθεσης και της προσωπογραφίας της εποχής που συντάχθηκαν, καθώς και για τη διερεύνηση των γλωσσικών και νομικών όρων. Κάθε συμβόλαιο επιδέχεται πολλαπλές ερμηνευτικές προσεγγίσεις και επιτρέπει την εξαγωγή διαφόρων συμπερασμάτων, γεγονός που συνδέεται με το περιβάλλον των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων των πελατών του εκάστοτε νοταρίου. Οι πληροφορίες που παρέχουν οι νοταριακές πράξεις είναι αντικειμενικές, καθώς αποκαλύπτουν με αμεσότητα την ανθρώπινη βούληση.
Η Αγγελική Πανοπούλου, ερευνήτρια του Τομέα Βυζαντινών Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, έχει αφιερώσει σειρά μελετών της στην αξιοποίηση αρχειακού υλικού για την έρευνα του καθημερινού βίου, της οικονομίας και του υλικού πολιτισμού. Στο ανά χείρας βιβλίο εκδίδει, από φάκελο της σειράς Notai di Candia του Κρατικού Αρχείου της Βενετίας, 435 πράξεις, των ετών 1558-1559, του νοταρίου του Χάνδακα Πέτρου Καστροφύλακα. Η Εισαγωγή που προηγείται της έκδοσης προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες, όχι μόνο για τον Καστροφύλακα και για το επάγγελμα του νοταρίου ευρύτερα, αλλά και για τη σύνθεση και τη λειτουργία της κοινωνίας στην Κρήτη του 16ου αιώνα.
Η παρούσα έκδοση έδωσε την αφορμή για την αγαστή συνεργασία με την αξιόλογη για το επιστημονικό της έργο Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου και με τον συνάδελφο και παλαιό φίλο Γιάννη Μαυρομάτη. (Από τον πρόλογο του Καθηγητή Ταξιάρχη Γ. Κόλια)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΙ:
Ταξιάρχης Γ. Κόλιας
Γιάννης Κ. Μαυρομάτης
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Ο ΝΟΤΑΡΙΟΣ
Η εποχή, οι πηγές και το επάγγελμα του συμβολαιογράφου
Πέτρος Καστροφύλακας: νοτάριος ή λογιστής
2. ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ
Περιγραφή
Οι πράξεις
Είδη πράξεων
3. ΣYΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΠΑΡΑΚΑΛΕΤΟΙ Κοινωνικο-επαγγελματική ταυτότητα και φύλο Οικογενειακοί δεσμοί και κοινωνικά δίκτυα Τόπος κατοικίας και γεωγραφική προέλευση
4. ΟΙ ΣYΝΑΛΛΑΓΕΣ, ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΟYΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
ΣYΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ 1558-1559
ΓΛΩΣΣΑΡΙ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ:
1. ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΩΝ
2. ΕΙΔΟΛΟΓΙΚΟ
ΕΙΚΟΝΕΣ